Deprem mi Yoksa Her An Olacak Düşüncesi mi Korkutuyor?

 Doğal afetlerin bireyler üzerinde farklı reaksiyonlarla dışa vurduğunu belirten Liv Hospital’dan Uzman Klinik Psikolog Burcu Özcan afetten kurtulan kişinin yalnızca kurtulduğu için bile kendini hatalı hissedebileceğini belirtirken afet sonrası dikkat edilmesi gerekenlerin altını çizdi.

Güven hissini derinden sarsabilir
Doğal afetler, toplumlar üzerinde derin ve uzun vadeli tesirler bırakabilen olaylardır. Zelzeleler, seller, orman yangınları üzere afetler, insanları yalnızca fizikî olarak değil, ruhsal açıdan da derinden etkiliyor. Yaşanılan yıkımın, kayıpların, ruhsal ve fizikî zararın büyüklüğü en temel gereksinimlerimizden biri olan itimat hissini derinden sarsıyor.
 

‘Kurtulan suçluluğu’ hissedilebilir
Kaybın ve yaşanılan olayın durumuna bağlı olarak, doğal afetlerden direkt etkilenen bireyler, üzüntü, panik, kayıp, kaygı ve keder hissi yaşayabilir. Ahenge zorlukları, öfke ve suçluluk ortaya çıkabilir. Yaşanan travmatik olay sonrasında ziyan görmeden kurtulan şahıslar ‘kurtulan suçluluğu’ hissedebilir.
 

Yoğun dehşet ve panik, yerini telaşa bırakabilir
Travmatik olayın çabucak akabinde bireylerin şok evresinde ‘hissizlik hali’ doğaldır. Hissizlik yaşanılan ani olayın ve belirsizliğin yarattığı travmanın olağan bir sonucudur. Afet anında ve çabucak sonrasında yaşanılan ağır dehşet ve panik, afetin üzerinden birkaç hafta geçtikten sonra azalarak yerini tasaya bırakır.
 

Psikolojik tesirleri, haftalar yahut aylar sonra ortaya çıkabilir
 Afetten sonraki haftalar ve aylar, “yeni normale” geri dönmeyle ilgili çeşitli vazifelerle geçebilir. Bu nedenle, kimi beşerler için afetin ruhsal tesirleri, afet meydana geldikten haftalar yahut aylar sonra ortaya çıkabilir.
 

Nefes idmanı ve fizikî antrenmanlar yararlı olabilir
 Afet sonrasında diğerleriyle ilişkiyi sürdürmek bireyler ve toplum için güzelleştirici olabilir. İzolasyondan kaçınmak ve toplumsal dayanağı artırmak dayanıklılık oluşturmada kıymetli bir faktördür. Ayrıyeten, kimilerinde güç olabilmesine yahut suçluluk hisleri uyandırabilmesine karşın, sistemli yemek yeme, ahenge ve antrenman üzere öz bakım için vakit ayırmak, güçlü vakitlerde sıhhate teşvik için değerlidir. Akut gerilim yahut tasa anlarında, nefes idmanları, fizikî antrenmanlar ve sevilen şahıslarla vakit geçirmek yararlı olacaktır.
 

Afet Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler 

Yaşanılan doğal afetin sonucunda şahısların yaşadığı hisleri bastırmamaları, yaşanılan kayıpların akabinde verilen reaksiyonların olağan olduğunu bilmeleri ve kendilerine yas devrini yaşayabilmek için kâfi süreyi tanımaları ruhsal sıhhatlerini koruyabilmek ismine epeyce kıymetlidir.
 

Afet sonrasında; hisleri denetim etmekte zorlanma, çaresizlik hissi, kendine ve etrafa yabancılaşma, inançta hissetmeme üzere hisler makul bir mühlet hissedilebilir.
 

Doğal afetlerin bireylerde yaratabileceği öteki bir tesir ise travma sonrası büyümedir. Bu kavram, travmatik tecrübelerin akabinde gelişim ve güçlenme sürecini tabir eder. Travma sonrası büyüme şu formda gerçekleşebilir:

• Afet sonrası yaşanan tecrübeler, 
• Bireylerin hayatın kıymetini tekrar değerlendirmesine ve 
• Yaşam amaçlarını değiştirmesine neden olabilir. 

Afet sonrası toplumsal dayanak ve yardımlaşma, bireylerin güzelleşme süreçlerini olumlu istikamette etkileyebilir.
 

Bu süreçleri her birey farklı formda ve müddette yaşayabilir. Kişi his durumunu yönetmekte zorluk yaşıyor, günlük rutinlerini aksatıyor yahut fonksiyonelliği ile ilgili yakınmaları devam ediyorsa profesyonel bir dayanak alması yararlı olabilir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı